ในอดีตเมื่อปี พ.ศ.2523 ธุรกิจจัดสรรบ้านและที่ดินเกิดวิกฤติ เนื่องจากประเทศไทยเกิดปัญหาทางการเมืองและเกิดวิกฤตการณ์น้ำมัน ทำให้ราคาวัสดุก่อสร้างและค่าแรงถีบตัวสูงขึ้น ส่งผลให้อัตราเงินเฟ้อพุ่งสูงขึ้นมากเกือบร้อยละ 20 ต่อปี เงินทุนจึงไหลออกไปยังต่างประเทศ ดุลบัญชีเดินสะพัดและดุลการชำระเงินเกิดการขาดดุลอย่างหนัก ส่งผลต่อสถานการณ์การเงินภายในประเทศ ทำให้ภาระหนี้ต่างประเทศเพิ่มสูงขึ้น ทุนสำรองระหว่างประเทศลดลงอย่างรวดเร็ว ในขณะนั้นสถาบันการเงินต่างๆ ชะลอการปล่อยสินเชื่อให้กับลูกค้าโครงการจัดสรร

จากปัญหาดังกล่าว เจ้าของกิจการและบุคคลที่เกี่ยวข้องจึงได้ปรึกษาหารือถึงวิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้น เพื่อร่วมกันหาแนวทางแก้ไข โดยที่ประชุมเจ้าของกิจการและผู้ที่เกี่ยวข้องได้มีมติให้จัดตั้ง ชมรมลูกค้าโครงการ ธอส. ขึ้น โดยมี พ.ต.อ.(พิเศษ) จิระ เครือสุวรรณ เป็นประธานชมรม ซึ่งวัตถุประสงค์ของชมรมนี้คือ เพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นกับธุรกิจให้สำเร็จลุล่วง โดยได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและภาคเอกชน

อย่างไรก็ตาม การดำเนินงานในระยะแรกไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ครอบคลุมและเสร็จสิ้นให้ทันท่วงที เนื่องจากพบว่าการชะลอสินเชื่อของธนาคารอาคารสงเคราะห์เป็นเพียงปัญหาขั้นพื้นฐานปัญหาหนึ่งเท่านั้น ยังมีปัญหาอื่นๆ อีกหลายด้านที่จำเป็นต้องดำเนินการแก้ไข เช่น กฎระเบียบ ข้อบังคับ และกฎหมายต่างๆ ของรัฐที่ส่งผลต่อการพัฒนาธุรกิจบ้านจัดสรร ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของปริมาณความต้องการของตลาดและการพัฒนาที่อยู่อาศัย ปัญหาเงินทุน และอื่นๆ อีกนานัปการ

อีกทั้งชมรมฯ เป็นองค์กรที่มีขอบเขตหน้าที่จำกัด จึงไม่สามารถดำเนินการแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้ทั้งหมด คณะกรรมการชมรมจึงได้มีมติให้จัดตั้งเป็นสมาคมเพื่อให้มีบทบาทและหน้าที่เพิ่มมากขึ้น โดยใช้ชื่อว่า “สมาคมธุรกิจบ้านจัดสรร” และได้รับอนุญาตจากกรมการค้าภายใน เมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2524 ตามพระราชบัญญัติสมาคมการค้า พ.ศ. 2509 มีตราสัญลักษณ์ประจำสมาคมเป็นรูปบ้านอยู่ในลูกโลก คณะกรรมการชุดก่อตั้งสมาคมมีดังนี้

1. รศ.ญาณเดช ทองสิมา
2. คุณชวน ตั้งมติธรรม
3. คุณวิชัย กฤษดาธานนท์
4. ม.ร.ว.ลักษณสอางค์ เกษมสันต์
5. คุณสายัณห์ มั่นเหมาะ
6. คุณอนันต์ คู่มณี
7. คุณไฉน เฉื่อยฉ่ำ
8. คุณเยาวภา คงนุ่ม

ในสมัยก่อตั้งสมาคมฯ สถานที่ทำการสมาคม ตั้งอยู่เลขที่ 90/11 หมู่ที่ 1 ถนนบางกรวย-ไทรน้อย ตำบลบางกรวย อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี 11130

ในปี 2537  สมาคมได้ซื้อสำนักงานใหม่และย้ายไปอยู่ที่ เลขที่ 77/60 อาคารสินสาธรทาวเวอร์ ชั้น 16 E ถนนกรุงธนบุรี แขวงคลองต้นไทร เขตคลองสาน กรุงเทพฯ 10600

สมาคมธุรกิจบ้านจัดสรร กำหนดให้มีการคัดเลือกตัวแทนนายกสมาคมและคณะกรรมการสมาคมจากสมาชิกสมาคม และให้ดำรงตำแหน่งคราวละ 2 ปี นับตั้งแต่วันเลือกตั้ง

ในปี 2557 ได้มีการปรับปรุงตราสัญลักษณ์สมาคมโดยเพิ่มภาษาอังกฤษคำว่า "Housing Business Association"

ตลอดระยะเวลา 40 ปี สมาคมธุรกิจบ้านจัดสรรเป็นองค์กรภาคเอกชนที่มีบทบาทสำคัญในการผลักดันเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ และมีส่วนทำให้ธุรกิจอสังหาริมทรัพย์เจริญเติบโตได้อย่างต่อเนื่องและมั่นคง อีกทั้งยังมีส่วนร่วมกับองค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อระดมความคิดเห็นและข้อเสนอในการแก้ปัญหาและอุปสรรคต่างๆที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ โดยมิได้เป็นเพื่อประโยชน์ต่อการประกอบธุรกิจเท่านั้น แต่ได้คำนึงถึงประโยชน์ที่มีต่อเศรษฐกิจและสังคมโดยส่วนรวม

ความสำเร็จของสมาคมธุรกิจบ้านจัดสรร เกิดจากความเสียสละอุทิศแรงกายแรงใจของคณะกรรมการและสมาชิกของสมาคมฯ ในการปฏิบัติหน้าที่อย่างเข้มแข็ง สร้างความก้าวหน้าให้กับสมาคมและร่วมมือกันพัฒนาธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ที่เป็นประโยชน์ให้เกิดขึ้นกับประเทศชาติและประชาชนอย่างมั่นคงและยั่งยืน ภายใต้การขับเคลื่อนองค์กรของนายกสมาคมทั้งสิ้น 10 ท่าน คือ

1. รศ.ญาณเดช ทองสิมา

ดำรงตำแหน่งเมื่่อปี 2524 - 2525 และปี 2527 - 2528

2.คุณประจักษ์ ชัยเกียรติ

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2525 - 2526 (ถึงแก่กรรม)

3. คุณชวน ตั้งมติธรรม

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2528 - 2532

4.คุณสายัณห์ มั่นเหมาะ

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2532 - 2536

5. คุณอัศวิน วิภูศิริ

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2536 - 2538

6. ดร.สมชาติ อุบลชาติ

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2538 - 2540

7. คุณไชยยันต์ ชาครกุล

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2540 - 2546

8.คุณประสงค์ เอาฬาร

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2546 - 2552

9.คุณอิสระ บุญยัง

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2552 - 2556

10.คุณอธิป พีชานนท์

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2556 - 2562

11.คุณวสันต์ เคียงศิริ

ดำรงตำแหน่งเมื่อปี 2562 - ปัจจุบัน 

ผลงานเด่นของสมาคมที่ร่วมผลักดันกับภาครัฐและหน่วยงานอื่นๆ

• พระราชบัญญัติจัดสรรที่ดิน พ.ศ.2543

• จัดตั้งศูนย์ข้อมูลอสังหาริมทรัพย์

• จัดตั้งบรรษัทตลาดรองสินเชื่อที่อยู่อาศัย

• พระราชบัญญัติการดูแลผลประโยชน์ของคู่สัญญา พ.ศ.2551

• Property Price Index

• ดัชนีความเชื่อมั่นผู้ประกอบการ

• งานมหกรรมบ้านและคอนโด

• ร่าง พรบ.การผังเมือง

• ร่าง พรบ.ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

• การแก้ไขปรับปรุงผังเมืองกรุงเทพมหานคร

• มาตรการส่งเสริมการพัฒนาที่อยู่อาศัยสำหรับผู้มีรายได้น้อย

• การส่งเสริมความร่วมมือกับสมาคมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค

วัตถุประสงค์การจัดตั้งสมาคม

1. ส่งเสริมการประกอบวิสาหกิจประเภทที่เกี่ยวกับบ้านและที่ดิน
2. ส่งเสริมสนับสนุนและช่วยเหลือสมาชิก แก้ไขอุปสรรคข้อขัดข้องต่าง ๆ รวมทั้งเจรจาทำความตกลงกับบุคคลภายนอก เพื่อประโยชน์ร่วมกันในการประกอบวิสาหกิจ สอดส่องและติดตามความเคลื่อนไหวของตลาดการค้าบ้านและที่ดิน ทั้งภายในและภายนอกประเทศ เพื่ออำนวยประโยชน์แก่การประกอบธุรกิจการค้าอุตสาหกรรม การเงิน และเศรษฐกิจ
3. เพื่อให้ได้มาซึ่งเงินทุนหมุนเวียนระยะยาวจากสถาบันการเงิน
4. เพื่อจัดหาแหล่งวัสดุอุปกรณ์ในการก่อสร้างให้เพียงพอกับความต้องการของสมาชิกและภายใต้ราคาควบคุมของทางรัฐบาล
5. ประสานความสามัคคีและแลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็นซึ่งกันและกันในทางวิชาการ ข่าวสารการค้า ตลอดจนวิจัยเกี่ยวกับการจัดสรรบ้านและที่ดิน
6. มีข้อสถิติหรือเอกสาร หรือข้อความใดๆ จากสมาชิกเกี่ยวกับการดำเนินการจัดสรรบ้านและที่ดิน ทั้งนี้ด้วยความยินยอมของสมาชิก
7. ส่งเสริมคุณภาพบ้านจัดสรรที่สมาชิกเป็นผู้จัดสรรหรือจำหน่ายให้เข้าสู่มาตรฐานที่ดี ตลอดจนวิจัยและปรับปรุงการผลิตและการค้าให้ได้ผลดียิ่งขึ้น
8. ร่วมมือกับรัฐบาลในการส่งเสริมการจัดสรรบ้านและที่ดินให้อยู่ในมาตรฐานที่ดี สอดคล้องกับนโยบายของทางราชการ
9. ส่งเสริมการผลิตเพื่อทำให้บ้านจัดสรรมีปริมาณเพียงพอแก่ความต้องการของตลาด
10. ทำความตกลงหรือวาง “ระเบียบ” ให้สมาชิกปฏิบัติ หรืองดเว้นการปฏิบัติเพื่อให้การประกอบวิสาหกิจของสมาชิกสามารถดำเนินการไปด้วยความเรียบร้อย
11. ประนีประนอมข้อพิพาทระหว่างสมาชิก หรือระหว่างสมาชิกกับบุคคลภายนอกในการประกอบวิสาหกิจ
12. ส่งเสริมพลานามัย กีฬา และจัดงานบันเทิงเป็นครั้งคราว
13. ให้ความอนุเคราะห์แก่สมาชิกในด้านงานสวัสดิการ เท่าที่ไม่เป็นการต้องห้ามตามมาตรา 22 แห่งพระราชบัญญัติสมาคมการค้า พ.ศ.2509
14. ไม่ดำเนินการในทางการค้า หรือการเมืองแต่อย่างใดทั้งสิ้น